Ayvalık Kuzey Ege'nin en büyük tatil beldesidir. Görülmesi gereken yerlerin çeşitliliği ve çokluğu, etkileyici atmosferi, toplam sahil şeridinin uzunluğu, denizinin güzelliği ve taş evlerle dolu sokakları burayı cazip bir tatil yeri haline getirmiştir.

Geniş bir alana yayılan Ayvalık, bir çok koy, ada ve yarımadalardan oluşur. Şehir merkezinin dışında, Alibey (Cunda) Adası, Sarımsaklı gibi diğer merkezleri de kapsar.

Ayvalık ve civarında ilk yerleşimin ne zaman olduğu kesin bilinmemekle birlikte ilk bilinen halk Anadolu kavimleri olan Karyalılar, Lelegler ve Pelasglardır. Daha sonra Yunan kavimlerinin istiları sonucunda buralardan göç etmek zorunda kalmışlardır.
Osmanlı kayıtlarında 18.yy ortalarına kadar Ayvalıkla ilgili bir bilgiye rastlanmaz. Bu yıllarda Yunanistan'dan gelenlerin bölgede yaşadıkları anlaşılmaktadır. 1923-24 yıllarında yapılan mübadele ile Ayvalık'a Girit, Midilli ve Rumeli'den gelen Türkler yerleşmiştir.

Ayvalık'ta görülmeye değer yerler arasında; Saatli Camii, Hayrettin Paşa Camii ve Çınarlı Camii sayılabilir. Bunların dışında başta Taksiyarhis ve Aya Triada Kilisleri olmak üzere birkaç kilise vardır.

Alibey (Cunda) Adası
Önceleri bir ada olan Cunda, daha sonra bir mendirek ile karaya bağlanmıştır. Adada birçok plaj, restoran kilise ve manastır vardır. Ayvalık Merkez'e göre tarihi doku daha iyi korunmuştur.
Cunda Adası'na gittiğinizde en önemli durağınız retoranların olduğu sahil olacaktır. Burada hem alışveriş yapma hemde yörenin güzel balıklarının tadına bakma fırsatı bulacaksınız. Yine aynı yerden kalkan tekne turlarıyla civardaki adaları ve koyuları gezme imkanınız var. Ancak tekne ile gidilecek yerlerin sayısı çok fazla olduğu için bir seferde hepsini dolaşamıyacaksınız.
Gezinizi bitirip, yemeğinizi yedikten sonra muhakkak Taş Kahve'ye uğrayıp bir kahve ile yorgunluğunuz atın.

Cunda Adası'nda görmeniz gereken diğer bir yer de Patriça Koyu. Adaya girdikten sonra sağ tarafta yol ayrımını göreceksiniz. Burası pırıl pırıl ve dalgasız denizi ile var ile yok arası bir tesisi ile ve yolun sonunda karşınıza çıkan terk edilmiş havası veren bir köy ile görebileceğiniz en sakin 2-3 yerden birisi. Bu köyün içinden sola doğru giden yolu takip ederseniz sizi Patriça Manastırı'na götürecek.

Sarımsaklı
Plajların ve otellerin en yoğun olduğu yer Sarımsaklıdır. Ayvalığın birkaç km. güneyindedir. Burada eğlence ve denizin tadına daha iyi varabilirsiniz. Sarımsaklı'ya vardığınızda sağdaki yolu takip ederseniz sizi küçük bir tuz gölüne ulaştırır. Deniz'in hemen kenarında olan bu göl hemen deniz kenarında olduğu için buradan denize de girebilirsiniz. Ancak bu noktada herhangi bir tesis olmadığını hatırlatalım.

Şeytan Sofrası
Ayvalık'ın bütün doğal güzelliğini, koylarını adalarını görmek için Şeytan Sofrası'na çıkmanız gerekiyor. Özellikle güneş batışını Şeytan Sofrası'ndan seyredin. Sarımsaklı yolu üzerinde yol ayrımını göreceksiniz.
Burda kayaların arasında büyükçe bir ayakizi şeklinde bir çukur var, bunun şeytanın ayak izi olduğuna inanılmış. Mekan itibarıyla da Şeytanın çıkıp yemek yediği bir yer olduğu şeklinde batıl inanç oluşmuş.
Şeytan Sofrası 360 derecelik manzarasıyla kesinlikle görülmesi gereken bir yer.

Ayvalık Tostu hakkında
Bugün Ayvalık Tostu istediğinizde, içine bütün şarküteri dükkanının tıkıştırıldığı bir şey önünüze koyuluyor. Malesef bir çok kültürel değerimizin yok olduğu gibi Ayvalık tostu da mutasyona uğrayarak nesli tükenmiş bir mutfak değerimizdir. Gerçek Ayvalık Tostu sadece domates ve kaşardan yapılan ve sırrı ısıtılmasında ve peynirinde olan bir tost çeşidi idi. Ancak son 10 senedir Ayvalıkta bile izine rastlayamadık.

Ayvalık Zeytinyağı hakkında
Yeri gelmişken, Ayvalığın zeytini değil zeytinyağı meşhurdur. İklim gereği Gemlik ve daha kuzeyinde yetişen zeytinler yemelik, Gemlik'in güneyinde kalan diğer yerlerin zeytini ise yağlıktır.

Çanakkale - İzmir Karayolu üzerinde, Burhaniye ile Dikili arasında yer alır.