Deniz kenarlarında, özellikle bir akarsunun denizle birleştiği yerlerde, balıkların dışarı kaçmasını önlemek için oluşturulmuş yarı kapalı alanlara dalyan denir. Ülkemizde yüzlerce dalyan var ancak en meşhuru, Köyceğiz gölünün denizle birleştiği yer, hatta dalyan kelimesi artık sadece bu doğa harikası yeri çağrıştırmakta.

Dalyan, başka yerlerde olmayan birçok özelliği bir arada toplamış; dalyanı ve deresi, muhteşem kumsalı, kaya mezarları ve antik kenti, çamur banyosu, gölleri.

Dalyan'ın denize kıyısı yok. Denize girmek istediğinizde yaklaşık yarım saatlik keyifli bir tekne yolcuğu ile veya manzaralı bir minibüs yolculuğu ile İztuzu kumsalına gitmeniz gerekiyor. Bu kumsal aslında meşhur (ve tehlike altındaki) carettaların yumurtlama bölgelerinden birisi. Bu yüzden koruma altında. Her yere şemsiye saplanmasına izin verilmiyor. Yumurtlama dönemlerinde gece kumsalda kalmak özellikle ışık yakmak yasak. Bu yumurtadan çıkan yavruların yanlış yöne gitmesine sebep oluyor. İztuzu kumlsalının bir tarafı deniz, diğer tarafı dalyana baktığı için tatlı su, bir taraf dalgalıyken diğer taraf sakin oluyor.
Dalyanın en büyük özelliği sazlıklar. Dalyanın büyük bir kısmını yoğun sazlıklar kaplıyor. Aralarındaki kanallardan tekneler çalışıyor. Bazı yerlerde kanallar o kadar daralıyor ki, buralara girilmez veya tek yön tabelaları bile koyulmuş. Dalyan merkezden yola çıkan teknelerin bazıları sadece kumsala bazıları da ırmağın içlerine doğru gezinti düzenliyor. Size tavsiyemiz ikisini de dolaşmanız. Buradan köyceğiz gölüne de çıkmak mümkün ama uzun bir yol olduğunu hatırlatalaım.
İç kesime doğru bir tekne gezisi yaparsanız en önemli durağınız çamur banyosu olacaktır. Aslında Dalyan'ın bir çok yerinden kaplıca suları kaynamaktadır. Bunların en çok ziyaret edileni / turistik olanı çamur banyosu. Önce insanlar kendinizi çamura buluyorsunuz, daha sonra kuryana kadar bekliyorsunuz. Bu deriyi geriyor, gözenekleri açıyor. Daha sonra çamuru temizleyip diğer kaplıca suyuna giriyorsunuz. Oldukça eğlenceli bir olay.

Dalyan'la özdeşleşmiş bir görüntü de nehrin ve sazlıkların arkasından görünen kaya mezarları. Kaunos antik kentinin bir uzantısı olan bu mezarların bazılarına çıkmak mümkün. Ama size tavsiyemiz, bunları sadece uzaktan seyretmeniz ve yumuşak kayaya oyulmuş bu tarihi eserlerin tahribatına katkıda bulunmamanız.
Kaunos antik kenti ülkemizdeki (ve tabi ki dünyadaki) en eski antik kentlerden. Buluntular M.Ö. 3000lere uzanıyor. Karya ve Likya'nın sınırında yer alan Kaunos, Karya'nın en önemli şehirlerindendir. Uzun bir geçmişe sahip olan şehir doğal olarak bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmış ve dolayısıyla bir çok yapı ve kalıntıya sahip. Görülmesi gereken antik kentlerden biri.

Dalyan'ın doğal yapısı itibariyla birkaç göle de sahip. Bunlar da çok büyük olmayan ama gezmesi keyifli yerler.

Muğla üzerinden gelirken; Köyceğiz'i geçin, Yuvarlakçay köprüsünden hemen sonra sağda dalyan tabelasını göreceksiniz. Virajlı ama güzel bir yol. Veya Ortaca'ya yaklaşırken bir tabela daha göreceksiniz burası daha düz bir yol. Fethiye yönünden gelirken Ortaca'yı geçtikten sonra bu iki yoldan birini seçebilirsiniz.

Dikkat: Dalyan'a giden yollar Köyceğiz Gölü'nün güneyinden geçmektedir. Özel aracınızla gidiyorsanız haritaya bakarak gölün kuzeyinden geçen yollardan gitmeye çalışmayın. Dalyan'ın karşı kıyısına varırsınız. Buradan Daylan'a bir köprü yoktur. Aracınızı bırakıp kayıkla karşıya geçmeniz gerekir.